بهم ریختگی هورمون های زنان
مشکل زیـاد شدن هورمون مردانـه درون زنان و مشکلاتی کـه بهم ریختن هورمون درون زنان پیش مـی آورد
حال اگر كنجكاو شدهايد كه بدانيد چرا هورمونهاي مردانـه درون بدن يك خانم افزايش پيدا ميكند و چگونـه ميتوان اين اختلالات هورموني را درمان كرد، ناگفته های ضروری زناشوئی 18 اين مطلب را بخوانيد. ناگفته های ضروری زناشوئی 18 صحبتهاي اين استاديار دانشگاه علومپزشكي شـهيد بهشتي ميتواند بـه شما درون شناختن علت مشكلاتتان و راههاي خلاص شدن از آنـها كمك كند.
هورمونها بـه هم ميريزند اگر. ناگفته های ضروری زناشوئی 18 . .
براي اينكه تعادل هورمونها درون بدن يك خانم حفظ شود، هيپوتالاموس و هيپوفيز مغز و تخمدانها بايد عملكرد صحيحي داشته باشند بدین ترتیب GnRH از هیپوتالاموس ترشح شده و باعث ترشح هورمونهاي FSH و LH مـیشود. این هورمونها نیز تخمدانها را تحريك مـیكنند. بـه اين صورت هست که هر ماه يك تخمك آزاد ميشود، مخاط رحم پرورش پيدا ميكند و بعد دچار ريزش ميشود. اين مراحل، فيزيولوژي طبيعي عادت ماهانـه را تشكيل ميدهد اما گاهي اوقات بعضي بيماريها اين فيزيولوژي را دچار اختلال ميكند كه شايعترين آنـها بيماريهاي تخمدان بهخصوص سندرم تخمدان پليكيستيك است. بيماريهاي تيروئيد نيز چه بـه صورت كمكاري و چه پركاري معمولا خود را با اختلالات درون عادت ماهانـه نشان ميدهد.
در كمكاريهاي تيروئيد معمولا خونريزيهاي عادت ماهانـه زياد شده يا عادت ماهانـه خيلي مكرر ميشود. اما درون پركاريهاي تيروئيد خونريزيهاي ماهانـه يا قطع ميشوند يا حجم آنـها كاهش پيدا ميكند. يكي ديگر از دلايل اختلالات هورموني درون خانمها بالا بودن هورمون پرولاكتين هست كه ميتواند ناشي از وجود يك تومور خوشخيم بـه نام پرولاكتينوما درون هيپوفيز باشد. اختلالات غده فوق كليه نيز ميتواند تعادل هورمونها را درون بدن خانمها بـه هم بزند. درواقع از لايه داخلي غشر فوق كليه، هورمونهاي آندروژن يا مردانـه ترشح ميشود كه اگر سطح آنـها بالا برود، عادت ماهانـه و تعادل هورموني دچار اختلال ميشود.
فقط جلوي سرتان كممو شده؟!
ريزش موي سر، افزايش موهاي زائد و بروز جوش و آكنـه درون خانمها علل بسيار زيادي ميتواند داشته باشد اما اگر هر سه اين علائم با هم اتفاق بيفتد مـهمترين علت آن افزايش هورمونهاي مردانـه است. البته درون بدن همـه خانمها بـه صورت فيزيولوژيك، مقدار كمي هورمون مردانـه وجود دارد كه بخش عمده آن از تخمدانها و بخشي هم از غده فوق كليه ترشح ميشود. زماني كه ميزان اين هورمون بالا ميرود، علائمي تحت عنوان «هايپرآندروژنيسم» ايجاد ميشود.
يكي از اين علائم، ريزش موي سر با تيپ مردانـه است؛ يعني درست مانند يك مرد كه با بالارفتن سن دچار ريزش مو از جلو و كنارههاي سر ميشود، يك خانم نيز ممكن هست چنين ريزش مويي پيدا كند بنابراين هيچگاه درون اين وضعيت موهاي بعد سر كم نميشود و فقط جلوي سر ريزش پيدا ميكند. البته بايد توجه داشته باشيد ريزش موي سر بـه تنـهايي علل بسيار زيادي دارد؛ براي مثال ممكن هست بر اثر بلوغ، كمبود ويتامينها، بارداری، شیمـیدرمانی، اختلالات ایمنی(کچلی موضعی)، سوءتغذيه، پركاري تيروئيد، استرس و. . . نيز ايجاد شود.
موي زائد با موي كركي فرق دارد!
از ديگر علائم بالا رفتن هورمونهاي مردانـه ميتوان بـه رشد موهاي زائد شبيه بـه يك مرد اشاره كرد كه تحت عنوان «هيرسوتيسم» شناخته ميشود. درون حالت طبيعي، موي زائد درون نواحي مختلف بدن يك خانم هم بـه وجود ميآيد اما اگر روي چانـه، وسط قفسه سينـه، قسمتهاي داخلي ران و بازو، روي دو كتف، بالاي ، ناحيه زير گوش وفوقاني باشد، غير عادي محسوب ميشود.
البته بايد بين موهاي كركي و موهاي زائد تفاوت قائل شد. درواقع همـه خانمها بهخصوص درون مناطق كويري مثل ايران، موهاي كركي نيز دارند كه دليل بر وجود اختلال هورموني نميشود. موهاي زائد درصورتي هيرسوتيسم شناخته ميشوند كه زبر، زمخت و مشكي باشند و با تيپ مردانـه درون مکانهای ذکرشده ايجاد شوند.
در بعضي موارد نيز فرد علائمي از افزايش هورمونهاي مردانـه مثل موهاي زائد دارد اما آزمايش خون مشكلي را نشان نميدهد. اين حالت، هيرسوتيسم ايديوپاتيك (هيرسوتيسم با علت ناشناخته) نام دارد. درواقع هيرسوتيسم و زياد بودن موهاي زائد درون بعضي خانمها ميتواند بـه صورت فاميليال باشد؛ براي مثال ممكن هست هم مادر و هم بـه آن مبتلا باشند و اختلال هورموني مطرح نباشد.
» همچنین بخوانید : با روش های خانگی موهای زائد را نابود کنید
پوستتان چرب و زمخت شده؟
بالا رفتن سطح هورمونهاي مردانـه باعث بروز آكنـه و چرب شدن پوست و موي سر ميشود. درون مراحل شديدتر نيز پوست مانند يك مرد مقداري زمخت ميشود. علاوه بر اينـها، بهتدريج بافت چربي طبيعي بهخصوص درون ناحيه مياني بدن و كم ميشود و بافت عضلاني افزايش پيدا ميكند. گاهي اوقات نيز سايز سينـهها كوچكتر شده و تمايلات مختل ميشود. درون حقيقت ابتدا علائم زنانگي كم ميشود و بعد بـه تدريج هايپر آندروژنيسم يا علائم ناشي از افزايش هورمونهاي مردانـه بروز پيدا ميكند.
بعد از آن نيز اگر اختلال هورموني شديد باشد عادت ماهانـه بـه هم ميريزد؛ براي مثال ممكن هست فرد چندين ماه يا حتي براي یک که تا دو سال عادت ماهانـه نشود يا اينكه خيلي زود بـه زود عادت ماهانـه شود. اگر عادت ماهانـه بيشتر از سه ماه قطع شود بـه اين حالت آمنوره ثانويه گفته ميشود. اگر هم زود بـه زود اتفاق بيفتد هيپرمنوره ناميده ميشود.
زايمان نداشتهايد اما ترشح شير داريد؟
يكي ديگر از علائم اختلالات هورموني، ترشح شير از سينـه درون زماني غير از بارداري و زايمان هست كه بر اثر عوامل مختلفي از جمله وجود تومور درون هيپوفيز، تخمدان پليكيستيك، مصرف قرصهاي اعصاب، قرصهای معده و. . . اتفاق ميافتد. درواقع پرولاكتين يا هورمون شير يكي از هورمونهاي مترشحه از هيپوفيز قدامي هست كه درون بارداری و بعد از زايمان ميزان آن افزايش پيدا ميكند و باعث ترشح شير از سينـه ميشود اما بالا رفتن آن درون زماني غير از بارداري ميتواند باعث اختلال قاعدگي و نازايي شود.
كافي هست يك آزمايش خون بدهيد
شايعترين راه تشخيص اختلالات هورموني انجام آزمايش خون و اندازهگيري سطح هورمونهاي FSH LH، TSH، استراديول، پروژسترون، 17 هيدروكسي پروژسترون، تستوسترون، دهيدرواپي آندروسترون سولفات، آندروستنديون، پرولاكتين و. . . است. اين آزمايش معمولا بـه صورت ناشتا درون فاز فوليكولار يعني روز سوم يا چهارم يا پنجم عادت ماهانـه انجام ميشود. با اين آزمايش ميتوان وضعيت هورمونهاي تخمدان، تيروئيد، فوق كليه و هيپوفيز را بررسي كرد.
راه ديگر تشخيص، انجام سونوگرافي و تصويربرداري از تيروئيد، غدد آدرنال، غده فوق كليه و تخمدان است. براي بررسي هيپوفيز نيز ام. آر. آي درخواست ميشود. بهترين راه تشخيص تخمدان پليكيستيك نيز سونوگرافي از طريق است.
نگران بال مرغ نباشيد!
در گذشته اين مسئله مطرح بود كه بـه مرغها براي رشد بيشتر هورمون داده ميشد بهخصوص هورمونهاي آنابوليك مثل آندروژن كه درون بدنسازي هم استفاده ميشود. اين موضوع باعث ميشد تعادل هورموني درون بدن خانمها بـه هم بخورد اما الان با نظارت وزارت بهداشت و سازمان دامپزشكي ديگر از اين هورمونها استفاده نميشود بنابراين نگراني از اين لحاظ وجود ندارد.
شايد تخمدان پر از كيست شده باشد
تخمدان پلي كيستيك شايعترين علت اختلالات هورموني درون خانمهاست. درون اين بيماري تخمدانها بزرگ ميشوند و كيستهاي متعدد و ريز پيدا ميكنند. اين سندرم دو ويژگي عمده دارد. يكي از آنـها بالا بودن هورمونهاي مردانـه و بروز علائمي مثل افزايش موهاي زائد، ريزش موهاي سر، پوست چرب و گاهي ترشح شير از سينـه هست و مشخصه ديگر آن نيز اختلال درون تخمكگذاري و قاعدگي است. اين بيماران ممكن هست براي چند ماه عادت ماهانـه نشوند يا عادتماهانـههايشان دير بـه دير اتفاق بيفتد.
البته اين سندرم بـه صورت يك طيف است؛ براي مثال گاهي فقط خود را با مقداري افزايش موهاي زائد نشان ميدهد و گاهي حتي با نازايي و ديابت ديده ميشود. درواقع معتقد هستيم كه اين بيماري از عوامل اصلي سندرم مقاومت بـه انسولين محسوب ميشود و ميتواند زمينـهساز بروز ديابت باشد. از طرف ديگر چون معمولا باعث چاقي مركزي بدن درون ناحيه شكم، و قسمتهاي بالاي ران ميشود، تقريبا معادل با سندرم متابوليك هست و ميتواند زمينـهساز بيماريهاي قلبي و عروقي نيز باشد.
داروي ديابت بـه كمك شما ميآيد
افراد مبتلا بـه تخمدان پليكيستيك بـه دليل بالا بودن سطح انسولين و مقاومت بدنشان بـه انسولين، سهبرابر بيشتر درون خطر ابتلا بـه ديابت قرار دارند بنابراين كاهش وزن، ورزش كردن و استفاده از داروهاي ديابت مثل متفورمين و گلوتازون نقش اصلي را درون درمان اين بيماري بازي ميكنند. بهترين راه براي بررسي آن نيز سونوگرافي واژينال است.
البته درون سونوگرافي تعدادي از افراد سالم نيز تظاهراتي شبيه بـه تخمدان پليكيستيك ديده ميشود درصورتي كه فرد اختلال هورموني ندارد. اين حالت بيماري محسوب نميشود بلكه نوع مورفولوژيك تخمدان پليكيستيك (PCOM) بـه حساب ميآيد بنابراين نيازي بـه درمان هم ندارد. لازم بـه ذكر هست كه تخمدان پليكيستيك معمولا از نوجواني آغاز ميشود و تظاهرات آن اغلب بين 20 که تا 30 سالگي ديده ميشود. علاوه بر اين درست مثل بيماري ديابت، امروزه خانمهاي لاغر هم مانند افراد چاق درون خطر ابتلا بـه سندرم پليكيستيك قرار دارند.
اين دو بيماري را با هم اشتباه نگيريد!
يكي از مشخصههاي سندرم تخمدان پليكيستيك، بالا بودن سطح پرولاكتين خون است. اين موضوع خيلي اوقات با تومورهاي هيپوفيز اشتباه ميشود. گرچه تومورهاي هيپوفيز هم باعث افزايش پرولاكتين ميشوند اما بايد توجه داشت ميزان اين هورمون درون سندرم تخمدان پليكيستيك بيشتر از دو که تا 5/2 برابر نميشود اما درون تومورهاي هيپوفيز مقدار آن بـه چهار که تا پنج برابر و گاهي حتي که تا 10 برابر حد طبيعي ميرسد بنابراين هر فردي كه پرولاكتين بالا دارد لازم نيست ام.آر.آي مغز انجام دهد.
هر دارويي مناسب شما نيست
براي درمان اختلالات هورموني و مرتب شدن عادتماهانـهها ميتوان از داروهايي مثل قرصهاي ضدبارداري LD، ياسمين، مارولون، ياز، ديان، سيپروترون كامپاند، اتيسترون و. . . استفاده كرد. داروهاي ديگري نيز وجود دارند كه ضد هورمونهای مردانـه هستند؛ از جمله اسپيرونولاكتون، سيپروترون استات و فلوتاميد. گروه ديگري از داروها از جمله فيناسترايد نيز تبديل هورمون مردانـه را بـه فرم فعالي كه باعث ريزش موي مردانـه يا رشد موهاي زائد ميشود، مـهار ميكنند بنابراين خانوادههاي دارويي درون درمان اختلالات هورموني بسيار متنوع هستند و پزشك بايد با توجه بـه شرايط بيمار نوع مناسب آنـها را تجويز كند.
براي مثال اگر فرد اختلال عادت ماهانـه داشته باشد و پزشك برايش اسپيرونولاكتون تجويز كند، شايد وضعيتش بدتر شود زيرا اين دارو ممكن هست لكهبيني ايجاد كند و عادت ماهانـه را بـه هم بريزد بنابراين درون چنين فردي بهتر هست از داروهايي مثل سيپروترون كامپاند استفاده كرد. درون مقابل اگر خانمي فقط از ريزش مو شكايت داشته باشد و در عين حال عادتماهانـههايش مرتب باشد، بهتر هست از داروهايي مثل اسپيرونولاكتون استفاده كند.
اگر خانمـی فقط مشکل عادت نشدن یـا عقب افتادن عادتماهانـه را دارد مـیتواند بـه صورت دورهای از قرص ها ی پروژسترونی مثل مدروکسی پروژسترون استات یـا دیدروژسترون استفاده کند، بدون اینکه بـه بقیـه داروهای هورمونی LD یـا امثال آن نیـاز داشته باشد. درواقع مصرف داروهای هورمونی حاوی استروژن با خطر چاقی همراه است. بـه طور کلی درون درمان اختلالات هورمونی ابتدا حتما با یک شرح حال دقیق و معاینـه ، بیماری تشخیص داده شود و بعد بـه درمان پرداخت.
استرس نیز يكي از عوامل موثر بر عادت ماهانـه خانمهاست اما باعث بالا رفتن هورمونهاي مردانـه درون بدن نميشود. درواقع استرس و همچنين ورزشهاي سنگين هر دو ميتوانند باعث عادت ماهانـههای ناگهاني يا قطعشان شوند. علاوه براين، استرس بر ميزان ترشح هورمون كورتيزول از غده فوق كليه نيز تاثير ميگذارد.
[مشکل بهم ریختن هورمون های زنان و راه درمان ناگفته های ضروری زناشوئی 18]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Wed, 01 Aug 2018 00:53:00 +0000